Hastalıklar Ve Korunma Yöntemleri

su çiçeği (varicella)
daha çok kış sonu ve ilkbaharda olmak üzere bütün mevsimlerde görülebilir. çoğu kişi bu hastalığı çocukluk döneminde geçirir. olabildiğince bulaşıcıdır. faktörü bir virüstür. damlacıklar yoluyla havadan bulaşır. bulaşıcılık müddeti bütün alttaki lezyonlar kabuk tutana kadar devam eder.

kuluçka dönemi 14-16 gün kadardır. mikrop bulaştıktan sonra, ilk bulgular hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık ve kaşıntıdır. 1-2 gün içerisinde bilhassa yüzden ve saçlı deriden başlayan, önce kırmızı leke biçiminde olup sonradan sivilceye dönüşen ortası sulu vesiküller belirir ve bütün vücuda yayılır. ilk vesiküller 6-8 saat sonra kabuklanmaya başlar. döküntüler ortalama 5-20 gün sürer.

yapılması gerekenler: tanının doğrulanması için hekimin görmesi gerekmektedir. ateş için aspirin verilmez. paracetamol gibi ateş düşürücüler verilmelidir.

korunma: aşıyla korunulabilen bir hastalıktır, 12 aydan büyük çocuklara aşı yapılmalıdır.virüs sessiz kalarak daha sonra zona’ ya dönüşebilir.

komplikasyonlar: nadiren ansefalit (beyin iltihabı) görülebilir, zatürre yapabilir, hamile kadınlarda fötüse bulaşma riski vardır.


kızamık (rubella)
daha sıklıkla kışın ve ilkbaharda görülür. aşılanmamış bütün bireyler hastalık riski taşır. faktörü kızamık virüsüdür. vücuttaki döküntüler başlamadan 2 gün önce ve döküntüden 4 gün sonrasına kadar bulaşıcı dönemi devam eder, damlacık yoluyla bulaşır. kuluçka dönemi 8-12 gün kadardır. döküntü öncesinde 1-2 gün süreyle ateş, burun akıntısı, gözlerde sulanma ve kuru öksürük görülür, vakit zaman ishal olabilir. ağız içerisinde yanakların iç kısmında ufak beyaz lekeler (koplik lekeleri) oluşur. bunun derhal peşinden yüzden başlayan ve vücuda yayılan kırmızı döküntüler görülür. hastalık yaklaşık 1 hafta kadar sürer.

yapılması gerekenler: tanı için kesinlikle hekim kontrolü şarttır. bilhassa komplikasyonları izlemek açısından çocuk yakından takip edilmeli, ateş düşürücü tedavi (paracetamol, ılık duş) yapılabilir, dinlenme ve bol sıvı ağırlıklı beslenme öneri edilir.

korunma: kızamık aşısı kesinlikle her çocuğa vaktinde yaptırılmalıdır. enfekte kişilerle temas önlenmelidir.

komplikasyonlar: kulak iltihabı, pnömoni (zatürre), ansefalit (beyin iltihabı).

kızamıkçık (rubella)

ilkbahar ve kışın daha sık görülür. aşısız bütün insanlarda görülebilir. etken rubella virüsüdür. direkt ya da damlacık yoluyla bulaşır. bulaşıcılık dönemi döküntüden önceki 1 hafta ve döküntü sonrası 1 haftalık dönemdir.
kuluçka dönemi 14-21 gün sürer. hafif ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişlik olabilir. daha sonra yüzde ufak, pembemsi döküntüler biçiminde başlar ve vücuda yayılır. 4-5 gün kadar sürer. nüks görülmez. bir kez geçirdikten sonra bağışıklık gelişir.
genellikle hafif seyirli bir hastalıktır, aşılanmamış hamile kadına bulaşırsa, fetüs açısından risk oluşturur.

tedavisi: yoktur. beslenmede bir değişikliğe gerek yoktur.

korunma: aşı ile korunma olasıdır. (kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı)

komplikasyon: çok nadiren trombositlere düşüklük ve eklem iltihabı olabilir.


kabakulak

etkeni kabakulak virüsüdür. aşılanmamış herkes enfeksiyona yatkındır. solunum salgılarıyla direkt bulaşır, bulaşıcılık dönemi, hastalığın başlangıcından 1-2 gün önce ve başladıktan 9 gün sonradır. kuluçka dönemi 16-18 gün sürer. başlangıçta ateş, iştahsızlık, gibi bulgular olabilir. daha sonra çenenin iki tarafındaki tükürük (parotis) bezlerinde tek ya da iki taraflı şişme, boyun ve kulak altındaki bezlerde şişme, çiğneme sırasında ağrı, ekşi ve asitli yiyeceklerle ağrı olabilir. olguların bir kısmında da hiçbir bulgu olmayabilir.

yapılması gerekenler: tanının doğrulanması için hekim görmelidir. kusma, uyuklama, baş ağrısı gibi bulgular varsa meningoensefalit (beyin zarı ve beyin iltihabı) riski yönünden kesinlikle hekime danışılmalıdır.
semptomatik tedavi (ağrı ve ateş düşürücüler), yanaklara soğuk kompres, asit içermeyen, ekşi olmayan yumuşak besinler öneri edilir.

korunma: aşı ile korunma olasıdır.

komplikasyonlar: meningoansefalit, orşit (testis iltihabı) olabilir.


boğmaca

etken bordetella pertüsis bakterisidir. damlacık yoluyla bulaşır. hastalığın başlangıcındaki dönem en çok bulaşıcılığın olduğu dönemdir. antibiyotikler bulaşmayı azaltır. 1 yaşın altındaki ve bilhassa aşıları yapılmamış çocuklar risk altındadır.

kuluçka dönemi 7-10 gündür. önce kuru öksürük ve hafif ateş görülür. 1-2 hafta içerisinde nöbetler tarzında arada hiç soluk almadan patlar tarzda öksürükler, öksürme sırasında ciltte kızarma, morarma ve terleme olabilir. çok ufak bebeklerde solunum durması olabilir.
öksürük sonrası genellikle kusarak balgam çıkarılır.
hastalık ortalama 6 hafta kadar sürer.

yapılması gerekenler: kesinlikle hekim kontrolü şarttır. bebeklerin hastanede gözetim altında tutulması gerekebilir. antibiyotikler, oksijen ve ortamın nemlendirilmesi tedaviyi oluşturur. sıkça az oranda beslenme, sıvı tedavisi gerekirse damardan beslenme uygulanır.

korunma: aşı ile (dtp) olasıdır.

komplikasyonlar: kulak iltihabı, konvülsiyonlar.


beşinci hastalık (erıtema enfeksıyoza)

etkeni insan parvo virüsüdür. insandan insana temasla bulaşır. en fazla 2-12 yaşları arasında görülür.

kuluçka dönemi 4-14 gün kadardır. başlangıçta nadiren eklem ağrıları, hafif ateş olabilir. ilk belirgin bulgu yüzde yoğun kızarıklıktır. (yanaklara tokat atılmış gibi) daha sonra kol ve bacaklarda kızarıklık ve döküntü görülür. döküntü 2-3 hafta içerisinde kaybolup tekrar oluşabilir. bilhassa ısıya maruz kalındığında tekrar döküntü oluşabilir.

tedavisi: yoktur.

korunma: aşısı yoktur.


altıncı hastalık(roseola ınfantum)

etkeni insan herpes virüsüdür. bulaşma yolu solunum yolu salgıları ya da dışkı iledir. bilhassa 3 ay ile 4 yaş arası çocuklarda sık görülür.
kuluçka dönemi 5-15 gündür. huzursuzluk, iştahsızlık ve çok yüksek ateş başlangıç bulgularıdır. vakit zaman burun akıntısı, lenf bezlerinde şişme ve konvülsiyon görülebilir. 3-4 günde ateş düşer ve bebek iyi görülür, bu dönemde yüzde, gövdede başlayıp, bütün vücuda yayılan pembemsi döküntüler görülür.
nadiren döküntü olmayabilir. hastalık 3-6 gün kadar sürer.

kızıl (scarlatina)
etken streptokoksik bakterilerdir. bilhassa okul çağındaki çocuklarda yaygındır.3 yaşın altında ve erişkinlerde daha az görülür. bulaşma enfekte insanla direkt temasla olur. kuluçka müddeti 2-5 gündür, ateş, yaygın ağrı, boğaz ağrısı, iştahsızlık ile başlar, kusma sık görülür, 1-2 gün içerisinde yüzde, kasık ve kolaların kıvrım yerlerinde daha belirgin olan parlak kırmızı döküntüler belirir, bütün vücuda yayılır. 1-2 hafta sürebilir, daha sonra deri soyulur.

yapılması gerekenler: hekim görmeli ve gerekirse boğaz kültürü ile tanıyı doğrulamalıdır. antibiyotikler ve ateş düşürücü semptomatik tedavi yapılır. bol sıvı ve yumuşak gıdalar öneri edilir.

korunma: enfekte kişilerin izolasyonu temin edilmeli ve hijyen kurallarına uyulmalıdır. (birden fazla kızıl enfeksiyonu geçirilebilir.)

komplikasyonları: kulak iltihabı, sinüzit, pnömani, romatizmal ateş, böbrek iltihabı olabilir.